ΦΕΣΤΙΒΑΛ TALE OF X CITIES 2021
ΕΡΓΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ
Τα έργα του Φεστιβάλ Tale of X Cities προκύπτουν μέσα από τα εργαστήρια του προγράμματος, που έχουν σαν αρχικό αντικείμενο την εξοικείωση των συμμετεχόντων με τη χρήση νέων μέσων τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας (που πλέον αναδεικνύεται σε απαραίτητη δεξιότητα), και στη συνέχεια —με τα νέα αυτά εφόδια— τη δημιουργία έργων με θέμα την τοπική ιστορία, τις παραδόσεις και τους σύγχρονους προβληματισμούς. Σε όλα τα στάδια, οι συμμετέχοντες έχουν την στενή καθοδήγηση της επιμελητικής/καλλιτεχνικής ομάδας του προγράμματος και προσκεκλημένων ειδικών, καθώς και την υποστήριξη των συνεργαζόμενων φορέων, ενώ το υλικό των εργαστηρίων παραμένει ακόμη διαθέσιμο και ανοιχτό σε όλους στην ιστοσελίδα του προγράμματος. Τα έργα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στη ζωντανή αναμετάδοση του Φεστιβάλ Tale of X Cities στις 21 Νοεμβρίου 2021. Από εκεί και πέρα, είναι διαθέσιμα εδώ, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να περιηγηθεί σε τόπους και ιστορίες της Βορείου Ελλάδας μέσα από τα μάτια των δημιουργών.
Νικολέττα Αναστασίου (Πέρδικα Θεσπρωτίας)
Έργο σε εξέλιξη, Μέρος Α, 2021-22
Τα ήξεραν ή τα έμαθαν, τα άκουσαν ή τα είδαν, τα μύρισαν, τα έζησαν ή τα σκέφτηκαν. Ρωτούσα και μου έλεγαν, κάποιες φορές τραγουδιστά. Τα τρύγισα. Η συρραφή έγινε σε ένα όμορφο παλιό λάπτοπ με ιδιαιτερότητες. Οι ηχογραφήσεις από το χωριό Πέρδικα Θεσπρωτίας και οι φωτογραφίες και τα βίντεο στα χωριά Πέρδικα και Φιλιάτες Θεσπρωτίας.
Συμμετέχουν:
Δημήτρης Βέρμπης (τραγούδι)
Αρετή Γόγολου (ερωτικό ποίημα)
Μαρία Δούκα (αυτοβιογραφικά)
Ειρήνη Καρίμαλη (παραλογή)
Βασιλικη Παππά (αυτοβιογραφικά)
Παρασκευή Τσέπη (παιδικό τραγούδι)
Συμμετέχουν:
Δημήτρης Βέρμπης (τραγούδι)
Αρετή Γόγολου (ερωτικό ποίημα)
Μαρία Δούκα (αυτοβιογραφικά)
Ειρήνη Καρίμαλη (παραλογή)
Βασιλικη Παππά (αυτοβιογραφικά)
Παρασκευή Τσέπη (παιδικό τραγούδι)
Άννα Βαλκάνου, Κατερίνα-Ηλέκτρα Βαλκάνου (Θεσσαλονίκη)
Mano Fico
Το έργο “Mano Fico” καλεί το θεατή να ανακαλύψει την ιστορία ενός αντικειμένου που βρέθηκε στα έργα του ΜΕΤΡΟ της Θεσσαλονίκης και να αναστοχαστεί το δίπολο μνήμη-λήθη. Πώς θα επιλέξουμε να διαχειριστούμε τα κατάλοιπα του παρελθόντος;
Σύνδεσμος για τον online κατάλογο των ευρημάτων του ΜΕΤΡΟ της Θεσσαλονίκης:
https://parallaximag.gr/wp-content/uploads/2019/12/METRO-NTAS-for-web.pdf
Credits για την φωτογραφία του αντικειμένου: © 2018 Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Αττικό Μετρό ΑΕ, Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών. Φωτογράφος: Ορέστης Κουράκης
Σύνδεσμος για τον online κατάλογο των ευρημάτων του ΜΕΤΡΟ της Θεσσαλονίκης:
https://parallaximag.gr/wp-content/uploads/2019/12/METRO-NTAS-for-web.pdf
Credits για την φωτογραφία του αντικειμένου: © 2018 Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Αττικό Μετρό ΑΕ, Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών. Φωτογράφος: Ορέστης Κουράκης
Δήμητρα-Αγγελική Βασιλείου (Ιωάννινα)
X
Κάθε άνθρωπος έχει δύο ζευγάρια μάτια. Πώς είναι ο κόσμος όταν κάποιος αποφασίζει να τον δει με το δεύτερο ζευγάρι;
Με εικόνες, λέξεις και μια μελωδία με την οποία ταυτίστηκα, προσπάθησα να αποτυπώσω μέρος αυτού του κόσμου με κεντρικό θέμα τον σταδιακό αφανισμό των πλατανιών του Νομού Ιωαννίνων λόγω της πανδημίας τους (μεταχρωματικό έλκος). Η απώλεια των πλατανιών που πλησιάζει μου προκάλεσε μια σειρά υπαρξιακών σκέψεων και συναισθημάτων, μια θλίψη εκ των προτέρων (anticipatory grief), μια εσωτερική μάχη ταυτόσημη με αυτή που έχω νιώσει λόγω των ασθενειών, της φθοράς και της πανδημίας των ανθρώπων.
Πώς βιώνεις και πώς διαχειρίζεσαι μια απώλεια που έρχεται;
Πώς αποχαιρετάς κάποιον που χάνεται;
Είναι το πλατάνι ένα δέντρο που μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί;
Ποια είναι η σημασία του στις ζωές μας;
Υπάρχει διέξοδος στις επίπονες υπαρξιακές αναζητήσεις ενός απλού καθημερινού ανθρώπου;
Αξίζει τελικά να τις εκδηλώσει, σε ποιο πλαίσιο και για ποιο λόγο;
Ο λόγος ίσως είναι γιατί ελπίζει ότι, όταν ένα προσωπικό συναίσθημα εκφράζεται και κοινοποιείται, μπορεί να οδηγήσει σε μια συλλογική δυναμική, αυτή που θα βελτιώσει τον εαυτό του, τον τόπο του και τον κόσμο. Ο μόνος τρόπος να άρει τους ενδοιασμούς του και να κάνει τις σκέψεις του έργο είναι να γνωρίσει τους κατάλληλους ανθρώπους. Επίσης, να συμμετέχει σε συλλογικότητες που κάνουν τις ελπίδες του πράξη. Αυτή η συλλογικότητα ήταν για μένα το Tale of Χ Cities.
Κάμερα- Αφήγηση-Σενάριο- Σκηνοθεσία: Δήμητρα-Αγγελική Βασιλείου
Μοντάζ-Επιμέλεια: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βίντεο Drone: Βασίλης Βασιλείου
Μουσική: Όμμα (Βαγγέλης Μπουλουχτσής, Περικλής Μπουλουχτσής)
"Ολική 'Εκλειψη" (Total Eclipse). Συνθέτης: Περικλής Μπουλουχτσής. Από το άλμπουμ των ΟΜΜΑ ΙΧΝΟΓΡΑΦΙΑ/SKETCHBOOK (κωδικός Ankh HXEI CD003), Ankh Productions, 2001. Original Publisher: Athanasios FOURGIOTIS / Ankh Productions (SACEM) [email protected].
Ευχαριστώ τη Νατάσα Καλαμπόκα για την εξήγηση του όρου "anticipatory grief".
Με εικόνες, λέξεις και μια μελωδία με την οποία ταυτίστηκα, προσπάθησα να αποτυπώσω μέρος αυτού του κόσμου με κεντρικό θέμα τον σταδιακό αφανισμό των πλατανιών του Νομού Ιωαννίνων λόγω της πανδημίας τους (μεταχρωματικό έλκος). Η απώλεια των πλατανιών που πλησιάζει μου προκάλεσε μια σειρά υπαρξιακών σκέψεων και συναισθημάτων, μια θλίψη εκ των προτέρων (anticipatory grief), μια εσωτερική μάχη ταυτόσημη με αυτή που έχω νιώσει λόγω των ασθενειών, της φθοράς και της πανδημίας των ανθρώπων.
Πώς βιώνεις και πώς διαχειρίζεσαι μια απώλεια που έρχεται;
Πώς αποχαιρετάς κάποιον που χάνεται;
Είναι το πλατάνι ένα δέντρο που μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί;
Ποια είναι η σημασία του στις ζωές μας;
Υπάρχει διέξοδος στις επίπονες υπαρξιακές αναζητήσεις ενός απλού καθημερινού ανθρώπου;
Αξίζει τελικά να τις εκδηλώσει, σε ποιο πλαίσιο και για ποιο λόγο;
Ο λόγος ίσως είναι γιατί ελπίζει ότι, όταν ένα προσωπικό συναίσθημα εκφράζεται και κοινοποιείται, μπορεί να οδηγήσει σε μια συλλογική δυναμική, αυτή που θα βελτιώσει τον εαυτό του, τον τόπο του και τον κόσμο. Ο μόνος τρόπος να άρει τους ενδοιασμούς του και να κάνει τις σκέψεις του έργο είναι να γνωρίσει τους κατάλληλους ανθρώπους. Επίσης, να συμμετέχει σε συλλογικότητες που κάνουν τις ελπίδες του πράξη. Αυτή η συλλογικότητα ήταν για μένα το Tale of Χ Cities.
Κάμερα- Αφήγηση-Σενάριο- Σκηνοθεσία: Δήμητρα-Αγγελική Βασιλείου
Μοντάζ-Επιμέλεια: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βίντεο Drone: Βασίλης Βασιλείου
Μουσική: Όμμα (Βαγγέλης Μπουλουχτσής, Περικλής Μπουλουχτσής)
"Ολική 'Εκλειψη" (Total Eclipse). Συνθέτης: Περικλής Μπουλουχτσής. Από το άλμπουμ των ΟΜΜΑ ΙΧΝΟΓΡΑΦΙΑ/SKETCHBOOK (κωδικός Ankh HXEI CD003), Ankh Productions, 2001. Original Publisher: Athanasios FOURGIOTIS / Ankh Productions (SACEM) [email protected].
Ευχαριστώ τη Νατάσα Καλαμπόκα για την εξήγηση του όρου "anticipatory grief".
Ανατολή Βροχαρίδου (Θεσσαλονίκη)
West Side Stories
Το West Side Stories είναι μια ταινία μικρού μήκους που αφηγείται την ιστορία μιας βασανισμένης περιοχής, δυτικά του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Σε αυτό τον Πύργο της Βαβέλ, όλης της γης οι κολασμένοι έχουν βρει καταφύγιο. Φτώχεια, μετανάστευση, πορνεία χορεύουν σε έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο. Ανάμεσα στον παλιό και το νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, ένας τόπος μαρτυρίου. Από αυτή τη γειτονιά-γκέτο οι πρώην Εβραίοι κάτοικοι της περιοχής, όπως και οι υπόλοιποι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, μεταφέρθηκαν προς το Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Δεν ξαναγύρισαν ποτέ. Οι παλιοί πλακόστρωτοι δρόμοι, τα σπίτια-σπαράγματα συνεχίζουν να κρύβουν το λυγμό τους. Ευήκοα ώτα αναζητούνται ακόμα.
Σκηνοθεσία-Σύλληψη: Ανατολή Βροχαρίδου
Κάμερα-Μοντάζ: Ελένη Χρυσομάλλη
Σκηνοθεσία-Σύλληψη: Ανατολή Βροχαρίδου
Κάμερα-Μοντάζ: Ελένη Χρυσομάλλη
Αντώνης Γκίκα (Χουμνικό Σερρών)
Ιχνηλάτηση στη σχολική ζωή του Χουμνικού
Ντοκιμαντέρ, 13΄ 57’’
Μια ιχνηλάτηση της σχολικής ζωής στο Χουμνικό, ένα μικρό χωριό που βρίσκεται στη Βισαλτία Σερρών. Ένα ταξίδι αναζήτησης στο παρελθόν της εκπαίδευσης με συντροφιά κατοίκους του χωριού που μοιράζονται αναμνήσεις, βιώματα, φωτογραφίες και συναισθήματα. Το ντοκιμαντέρ έλαβε το δεύτερο βραβείο στον 3ο Μαθητικό Διαγωνισμό Οπτικοακουστικής & Ψηφιακής Δημιουργίας “Η ιστορία σου, είναι ιστορία της πόλης σου”.
Γλώσσα: Ελληνική
Υπότιτλοι: Αγγλικοί
Μια ιχνηλάτηση της σχολικής ζωής στο Χουμνικό, ένα μικρό χωριό που βρίσκεται στη Βισαλτία Σερρών. Ένα ταξίδι αναζήτησης στο παρελθόν της εκπαίδευσης με συντροφιά κατοίκους του χωριού που μοιράζονται αναμνήσεις, βιώματα, φωτογραφίες και συναισθήματα. Το ντοκιμαντέρ έλαβε το δεύτερο βραβείο στον 3ο Μαθητικό Διαγωνισμό Οπτικοακουστικής & Ψηφιακής Δημιουργίας “Η ιστορία σου, είναι ιστορία της πόλης σου”.
Γλώσσα: Ελληνική
Υπότιτλοι: Αγγλικοί
Ευγενία Γραμμένου (Θεσσαλονίκη)
What about this city - The city as theorem of existence
"Τι είναι η καρδιά μιας πόλης; Η ψυχή μιας πόλης; Γιατί λέμε ότι αυτή η πόλη είναι όμορφη, ενώ η άλλη είναι άσχημη; Τι το ωραίο και τι το άσχημο υπάρχει σε μια πόλη;" Ζορζ Περέκ, Χορείες Χώρων, μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Ύψιλον, 2000
Ζώντας τον τελευταίο χρόνο στην Αθήνα -τα προηγούμενα στη Θεσσαλονίκη- βρίσκομαι σε έναν περίεργο χώρο, στο ανάμεσα. Νιώθω ανοίκεια, προσπαθώ να κατανοήσω την πόλη και εμένα σε αυτήν. Σαν να μην ανήκω πουθενά ή τουλάχιστον αμφίθυμα, να ανήκω και στις δύο πόλεις.
Work in progress 1
Άρχισα να στέλνω επιστολές στον εαυτό μου - «κομμάτια», στιγμές της πόλης, από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και αντίστροφα. Ένα ping-pong επιστολών από εμένα προς εμένα, που περιγράφουν καθημερινές σκηνές, καθημερινά αισθήματα, καθημερινές σκέψεις. Στιγμιότυπα ζωής στη μια ή στην άλλη πόλη.
Work in progress 2
Συνάντησα γυναίκες που ζουν στις δύο πόλεις. Ζήτησα να μου απαντήσουν με όποιον τρόπο θέλουν σε κάποια ερωτήματα για τον εαυτό τους και την πόλη. Ίσως μέσα από τις δικές τους απαντήσεις να βρω και κομμάτια δικά μου, μέσα από την αίσθησή τους να χτίσω μια δική μου αίσθηση της πόλης και του εαυτού μου σε αυτή. H πόλη δομείται μέσα από το βλέμμα των άλλων.
Το What about this city είναι ένα έργο/διαδικασία κατανόησης της πόλης ως χωρικό περιβάλλον και ως συνθήκη ύπαρξης. Μια διαδικασία κατανόησης σε εξέλιξη, όπου συνυπάρχει η προσωπική και η συλλογική θεώρηση. Στο Tale of X cities παρουσιάζεται video που περιέχει μέρος των συνεντεύξεων με τις γυναίκες που συνάντησα, καθώς και ανάγνωση κάποιων επιστολών που είχα στείλει.
Ένα μέρος της διαδικασίας σε εξέλιξη βρίσκεται στο instagram account @what.about.this.city
Σύλληψη/ σκηνοθεσία: Ευγενία Γραμμένου. Μουσική: Dalot. Τραγούδι τέλους: Θοδωρής Cortes. Συμμετέχουν: Μαίρη Ανδρέου, Φένια Αποστόλου, Ελευθερία Γιουβανάκη, Σία Ζουρλαντάνη, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Εύη Καρκίτη, Μαρίνα Κωνσταντινίδου, Μαριώ, Κωνσταντίνα Σταθουλοπούλου, Dorotta Wolczek. Aκούγονται: Ινώ Αθανασιάδου, Πώλα Γεωργιάδου, Ευγενία Γραμμένου, Όλια Πανίδου, Ελίνα Τσιορμπατζή. Μετάφραση: Δώρα Ψωμά. Kάμερα: Δημήτρης Πανάγου, Ινώ Αθανασιάδου, Ευγενία Γραμμένου. Editing: Ευγενία Γραμμένου.
Special thanks to: Λία Ψωμά, Ήρα Σπαγαδώρου, Καλλιόπη Γεωργαρούδη, Filtig, Έλσα Ιατρού, Ayman El Desuki
Ζώντας τον τελευταίο χρόνο στην Αθήνα -τα προηγούμενα στη Θεσσαλονίκη- βρίσκομαι σε έναν περίεργο χώρο, στο ανάμεσα. Νιώθω ανοίκεια, προσπαθώ να κατανοήσω την πόλη και εμένα σε αυτήν. Σαν να μην ανήκω πουθενά ή τουλάχιστον αμφίθυμα, να ανήκω και στις δύο πόλεις.
Work in progress 1
Άρχισα να στέλνω επιστολές στον εαυτό μου - «κομμάτια», στιγμές της πόλης, από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και αντίστροφα. Ένα ping-pong επιστολών από εμένα προς εμένα, που περιγράφουν καθημερινές σκηνές, καθημερινά αισθήματα, καθημερινές σκέψεις. Στιγμιότυπα ζωής στη μια ή στην άλλη πόλη.
Work in progress 2
Συνάντησα γυναίκες που ζουν στις δύο πόλεις. Ζήτησα να μου απαντήσουν με όποιον τρόπο θέλουν σε κάποια ερωτήματα για τον εαυτό τους και την πόλη. Ίσως μέσα από τις δικές τους απαντήσεις να βρω και κομμάτια δικά μου, μέσα από την αίσθησή τους να χτίσω μια δική μου αίσθηση της πόλης και του εαυτού μου σε αυτή. H πόλη δομείται μέσα από το βλέμμα των άλλων.
Το What about this city είναι ένα έργο/διαδικασία κατανόησης της πόλης ως χωρικό περιβάλλον και ως συνθήκη ύπαρξης. Μια διαδικασία κατανόησης σε εξέλιξη, όπου συνυπάρχει η προσωπική και η συλλογική θεώρηση. Στο Tale of X cities παρουσιάζεται video που περιέχει μέρος των συνεντεύξεων με τις γυναίκες που συνάντησα, καθώς και ανάγνωση κάποιων επιστολών που είχα στείλει.
Ένα μέρος της διαδικασίας σε εξέλιξη βρίσκεται στο instagram account @what.about.this.city
Σύλληψη/ σκηνοθεσία: Ευγενία Γραμμένου. Μουσική: Dalot. Τραγούδι τέλους: Θοδωρής Cortes. Συμμετέχουν: Μαίρη Ανδρέου, Φένια Αποστόλου, Ελευθερία Γιουβανάκη, Σία Ζουρλαντάνη, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Εύη Καρκίτη, Μαρίνα Κωνσταντινίδου, Μαριώ, Κωνσταντίνα Σταθουλοπούλου, Dorotta Wolczek. Aκούγονται: Ινώ Αθανασιάδου, Πώλα Γεωργιάδου, Ευγενία Γραμμένου, Όλια Πανίδου, Ελίνα Τσιορμπατζή. Μετάφραση: Δώρα Ψωμά. Kάμερα: Δημήτρης Πανάγου, Ινώ Αθανασιάδου, Ευγενία Γραμμένου. Editing: Ευγενία Γραμμένου.
Special thanks to: Λία Ψωμά, Ήρα Σπαγαδώρου, Καλλιόπη Γεωργαρούδη, Filtig, Έλσα Ιατρού, Ayman El Desuki
Νίκος Ζωάκης (Κομοτηνή)
Ο Κύκλος της Καταγωγής
Συμμετοχική περφόρμανς, δράση στο δημόσιο χώρο
21/11, 12:00, ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής
"Ο Κύκλος της Καταγωγής" είναι ένα συμμετοχικό έργο, ένα σχόλιο για τη συνύπαρξη των ανθρώπων, την ιστορική μνήμη, την αποδοχή της πολυπολιτισμικότητας και την αναγνώριση του Άλλου. Στην αρχική του σύλληψη, το έργο προορίζεται να στηθεί σε δημόσιο χώρο, ως αναγνώριση της συνύπαρξης και της αξίας της αρμονικής συμβίωσης ανθρώπων από διαφορετικά μέρη στην ίδια πόλη. Πέρα από το τελικό αποτέλεσμα, η ίδια η κατασκευή του έργου με τη συμμετοχή κατοίκων της πόλης υπογραμμίζει τα στοιχεία αυτά και δημιουργεί ένα αίσθημα οικειοποίησης του δημόσιου χώρου από όλους τους πολίτες ισάξια. Καθώς η διαδικασία αδειοδότησης μιας τέτοιας παρέμβασης σε δημόσιο χώρο είναι χρονοβόρα και προϋποθέτει τεράστια γραφειοκρατία, αποφάσισα να υλοποιήσω ένα πρώτο σχεδίασμα του έργου, μία συμμετοχική performance με συμβολικό χαρακτήρα και στόχο να ξεκινήσει μία συζήτηση για το τι σημαίνει τέχνη στον δημόσιο χώρο, από ποιους, για ποιους και πώς σχεδιάζεται.
Οι συμμετέχοντες καλούνται να γράψουν το όνομα και τον τόπο καταγωγής τους σε έναν κυβόλιθο. Οι κυβόλιθοι όλων των συμμετεχόντων τοποθετούνται σε διάταξη κοχλία, ένα σχήμα που παραπέμπει σε έννοιες όπως ένωση, αλυσίδα, χορός, διαδρομή, κίνηση, ζωή, επέκταση στο άπειρο. Το έργο φτιάχνεται και αποδημείται την ίδια ημέρα. Ο κάθε συμμετέχων κρατάει τον δικό του κυβόλιθο, μέχρι την στιγμή της οριστικής του εγκατάστασης.
21/11, 12:00, ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής
"Ο Κύκλος της Καταγωγής" είναι ένα συμμετοχικό έργο, ένα σχόλιο για τη συνύπαρξη των ανθρώπων, την ιστορική μνήμη, την αποδοχή της πολυπολιτισμικότητας και την αναγνώριση του Άλλου. Στην αρχική του σύλληψη, το έργο προορίζεται να στηθεί σε δημόσιο χώρο, ως αναγνώριση της συνύπαρξης και της αξίας της αρμονικής συμβίωσης ανθρώπων από διαφορετικά μέρη στην ίδια πόλη. Πέρα από το τελικό αποτέλεσμα, η ίδια η κατασκευή του έργου με τη συμμετοχή κατοίκων της πόλης υπογραμμίζει τα στοιχεία αυτά και δημιουργεί ένα αίσθημα οικειοποίησης του δημόσιου χώρου από όλους τους πολίτες ισάξια. Καθώς η διαδικασία αδειοδότησης μιας τέτοιας παρέμβασης σε δημόσιο χώρο είναι χρονοβόρα και προϋποθέτει τεράστια γραφειοκρατία, αποφάσισα να υλοποιήσω ένα πρώτο σχεδίασμα του έργου, μία συμμετοχική performance με συμβολικό χαρακτήρα και στόχο να ξεκινήσει μία συζήτηση για το τι σημαίνει τέχνη στον δημόσιο χώρο, από ποιους, για ποιους και πώς σχεδιάζεται.
Οι συμμετέχοντες καλούνται να γράψουν το όνομα και τον τόπο καταγωγής τους σε έναν κυβόλιθο. Οι κυβόλιθοι όλων των συμμετεχόντων τοποθετούνται σε διάταξη κοχλία, ένα σχήμα που παραπέμπει σε έννοιες όπως ένωση, αλυσίδα, χορός, διαδρομή, κίνηση, ζωή, επέκταση στο άπειρο. Το έργο φτιάχνεται και αποδημείται την ίδια ημέρα. Ο κάθε συμμετέχων κρατάει τον δικό του κυβόλιθο, μέχρι την στιγμή της οριστικής του εγκατάστασης.
Λία Κατσαρού (Κομοτηνή)
Το κάλεσμα της φύσης
"Το ποιοι είμαστε σήμερα συνδέεται και με το ποιο παρελθόν επιλέγουμε... Η διαγραφή και η αποκάθαρση του παρελθόντος είναι, άλλωστε, ένα γνώρισμα ολοκληρωτικών ιδεολογιών με αποκαλυπτικό χαρακτήρα." Χάρης Εξερτζόγλου, ιστορικός και συγγραφέας
Η δημόσια ιστορία δεν μπορεί να έχει μόνο μια γεύση. Έχει το μέλι και το ξύδι της. Την ευωδιά και την δυσοσμία της. Όπως και η ίδια η πόλη. Με συνέπεια προς τον εαυτό, αποφεύχθηκε η επιλεκτική θέαση της ιστορικής μνήμης που, απέκλεισε την αρχική χιουμοριστική διάθεση, δίνοντας την θέση της στον σουρεαλισμό.
Σύλληψη: Λία Κατσαρού
Μοντάζ: Γιάννης Νταρίδης
Παραγωγή: InSpiral tourism & culture
Η δημόσια ιστορία δεν μπορεί να έχει μόνο μια γεύση. Έχει το μέλι και το ξύδι της. Την ευωδιά και την δυσοσμία της. Όπως και η ίδια η πόλη. Με συνέπεια προς τον εαυτό, αποφεύχθηκε η επιλεκτική θέαση της ιστορικής μνήμης που, απέκλεισε την αρχική χιουμοριστική διάθεση, δίνοντας την θέση της στον σουρεαλισμό.
Σύλληψη: Λία Κατσαρού
Μοντάζ: Γιάννης Νταρίδης
Παραγωγή: InSpiral tourism & culture
Γιώργος Κιούρτης, Ισμήνη Μίχα (Καβάλα)
Όψεις του Ιμαρέτ της δεκαετίας του 1950
Το Ιμαρέτ “ζωντανεύει” μέσα από την αφήγηση και τις ιστορίες ενός παλιού κατοίκου της δεκαετίας του 1950. Πώς ζούσαν οι πρόσφυγες την εποχή εκείνη, μέσα σε ένα από τα ιστορικότερα μνημεία της Καβάλας; Ο τρόπος ζωής τους, οι συνήθειές τους και οι μεταξύ τους σχέσεις παρουσιάζονται μέσα από τη μοναδική αφήγηση του κ. Βαγγέλη Μπάρμπα, που μας ταξιδεύει σε μια περασμένη εποχή.
Αφήγηση: Βαγγέλης Μπάρμπας
Επιμέλεια & μοντάζ: Ισμήνη Μίχα, Γιώργος Κιούρτης
Πλάνα: Χριστόφορος Παρχαρίδης, Γιώργος Κιούρτης
Αφήγηση: Βαγγέλης Μπάρμπας
Επιμέλεια & μοντάζ: Ισμήνη Μίχα, Γιώργος Κιούρτης
Πλάνα: Χριστόφορος Παρχαρίδης, Γιώργος Κιούρτης
Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου (Κοζάνη)
Αόρατες διαδρομές
Σειρά podcast (10-12’ το καθένα)
Άκρατες διαδρομές του μυαλού διασχίζουν τα σοκάκια του περασμένου αιώνα στην Κοζάνη. Σταματούν εκεί όπου κάποτε στέκονταν όμορφα αρχοντικά. Που σήμερα δεν υπάρχουν. Παρά μόνο στα βιβλία και στη μνήμη. “Αόρατες διαδρομές” – ένα podcast μικρών αφηγήσεων για τα αόρατα αρχοντικά της Κοζάνης και τους ανθρώπους της, μέσα από λογοτεχνικά κείμενα.
Σύλληψη-έρευνα: Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου
Επιμέλεια κειμένων: Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου, Νικολέτα Σιώμου
Μουσική επιμέλεια: Μάνος Κόμπος
Ηχοληψία, βίντεο: Βαγγέλης Παπαστάμκος
Οργάνωση / Τίτλοι: Άρτεμις Νέστορα
Παραγωγή: ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης
Άκρατες διαδρομές του μυαλού διασχίζουν τα σοκάκια του περασμένου αιώνα στην Κοζάνη. Σταματούν εκεί όπου κάποτε στέκονταν όμορφα αρχοντικά. Που σήμερα δεν υπάρχουν. Παρά μόνο στα βιβλία και στη μνήμη. “Αόρατες διαδρομές” – ένα podcast μικρών αφηγήσεων για τα αόρατα αρχοντικά της Κοζάνης και τους ανθρώπους της, μέσα από λογοτεχνικά κείμενα.
Σύλληψη-έρευνα: Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου
Επιμέλεια κειμένων: Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου, Νικολέτα Σιώμου
Μουσική επιμέλεια: Μάνος Κόμπος
Ηχοληψία, βίντεο: Βαγγέλης Παπαστάμκος
Οργάνωση / Τίτλοι: Άρτεμις Νέστορα
Παραγωγή: ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Διαβάζουν: Σόνια Κούτσιανου, Φώφη Ζαγορίτου, Χάρης Σισμανίδης, Νικολέτα Σιώμου, Κώστας Κοζικόπουλος
Ακούγονται αποσπάσματα από:
Αρχοντικό Τακιατζήδων: “Η αδερφή Αγάθη”, του Κων. Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικό Δαρδούφα: “Η γιαγιά μου η Ρούσα”, του Μιχάλη Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικά Τακιατζήδων (πλατεία): Αποσπάσματα από τα περιοδικά “Ελιμειακά”, τεύχη 66, 71
και το βιβλίο του Νικολάου Δελιαλή: “Διαθήκαι Ευεργετών της πόλεως Κοζάνης”
Αρχοντικό Παπακωνσταντίνου: “Πέτρινη πόλη”, Μιχάλης Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικό Τσιτσελίκη: “Εντυπώσεις από τον πόλεμο του 1912-1913, της Θάλειας Φλωρά- Καραβία” & “Πέτρινη πόλη” του Μιχάλη Παπακωνσταντίνου
Μουσική: από το cd του Βαγγέλη Βέττα, “Αργά που φεύγει ο καιρός” (2002)
(ο δίσκος περιλαμβάνει μελοποιήσεις ποιημάτων που έγραψαν Κοζανίτες ποιητές)
Ακούγονται αποσπάσματα από:
Αρχοντικό Τακιατζήδων: “Η αδερφή Αγάθη”, του Κων. Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικό Δαρδούφα: “Η γιαγιά μου η Ρούσα”, του Μιχάλη Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικά Τακιατζήδων (πλατεία): Αποσπάσματα από τα περιοδικά “Ελιμειακά”, τεύχη 66, 71
και το βιβλίο του Νικολάου Δελιαλή: “Διαθήκαι Ευεργετών της πόλεως Κοζάνης”
Αρχοντικό Παπακωνσταντίνου: “Πέτρινη πόλη”, Μιχάλης Παπακωνσταντίνου
Αρχοντικό Τσιτσελίκη: “Εντυπώσεις από τον πόλεμο του 1912-1913, της Θάλειας Φλωρά- Καραβία” & “Πέτρινη πόλη” του Μιχάλη Παπακωνσταντίνου
Μουσική: από το cd του Βαγγέλη Βέττα, “Αργά που φεύγει ο καιρός” (2002)
(ο δίσκος περιλαμβάνει μελοποιήσεις ποιημάτων που έγραψαν Κοζανίτες ποιητές)
Ελένη Κώτση (Ιωάννινα)
Λίμνη Παμβώτιδα, Ζούμε με τη λίμνη, Ζούμε για τη λίμνη
Περιηγήθηκα στην αγαπημένη μας λίμνη Παμβώτιδα και συνομίλησα με τους επισκέπτες της. Μοιράστηκαν μαζί μου τις δικές τους εμπειρίες από τη λίμνη. Ήταν μοναδική στιγμή για μένα. Πραγματικά συγκινήθηκα με το πόσο απλά και όμορφα μου διηγήθηκαν τις δικές τους ιστορίες, τη δική τους λίμνη. Στα Ιωάννινα ζούμε με τη λίμνη, ζούμε για τη λίμνη.
Άννα Μαχαιροπούλου (Κομοτηνή)
Το χαμένο ποτάμι
Υπάρχει ένα ποτάμι που ρέει. Συνεχής παροχή, κίνηση προς μια κατεύθυνση, συνεχής αλλαγή, πορεία. Υπάρχει βαθιά εκεί κάτω, να κυλάει κρυφά κάτω από τα πεζοδρόμια και τους δρόμους μας, κάτω από την βουή της καθημερινότητας μας. Και φτάνει ο καιρός που πρέπει να ανασυρθεί στην επιφάνεια. Είτε μέσα από τις πόλεις μας, είτε μέσα μας…
Σκηνοθεσία: Άννα Μαχαιροπούλου
Μοντάζ: Μιχάλης Δανιήλ Βαμβακάς, Άννα Μαχαιροπούλου
Σκηνοθεσία: Άννα Μαχαιροπούλου
Μοντάζ: Μιχάλης Δανιήλ Βαμβακάς, Άννα Μαχαιροπούλου
Ιωάννης Μπενέκος (Ιωάννινα)
Ίχνη Παρελθόντος - Θραύσματα Μνήμης
Όλα έχουν να κάνουν με κάτι εσωτερικό. Είναι η ανάγκη σε έντονο βαθμό, η εμμονή θα έλεγα, για αναζήτηση και εξερεύνηση. Είναι η περιέργεια τι θα “συναντήσω”, το στοιχείο του τυχαίου και της έκπληξης. Είναι χώροι που έζησαν άνθρωποι που έχουν αποχωρήσει ή τους έχουν εγκαταλείψει. Όμως ο χρόνος δουλεύει αφήνοντας τα ίχνη του – τους. Είναι η αναζήτηση της “ομορφιάς” μέσα από την φθορά του χρόνου και των κρυμμένων “μυστικών”. Βρίσκω την ομορφιά στο φθαρτό, στο ατελές, στο εύθραυστο, στο απρόσμενο. Ανακαλύπτω της αισθητικές αξίες, που έχουν να κάνουν με την φθορά αλλά και τον χρόνο. Είναι το πάθος μου, η συγκίνηση και η χαρά που αισθάνομαι μέσα σ’ αυτούς τους χώρους και με τις εικόνες μου θέλω να μιλήσω για όλα αυτά.
Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται σε έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών μεταξύ 14-21/11/2021 καθώς και διαδικτυακά στην ιστοσελίδα του προγράμματος. Μοντάζ βίντεο: Χρήστος Παπαδόπουλος.
Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται σε έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών μεταξύ 14-21/11/2021 καθώς και διαδικτυακά στην ιστοσελίδα του προγράμματος. Μοντάζ βίντεο: Χρήστος Παπαδόπουλος.
Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Πέρδικας Θεσπρωτίας & Νικολέτα Αναστασίου
Από το τότε στο τώρα
Υπεύθυνος βίντεο: Βαγγέλης Μώκος
Βοηθός σκηνοθέτη - φωτογράφου: Κατερίνα Βέρμπη
Ο Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Πέρδικας με ενεργό ρόλο στην πολιτιστική διαδρομή της Πέρδικας του Δήμου Ηγουμενίτσας, δραστηριοποιείται σε κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα, ώστε με δυναμική παρουσία να συμβάλει ουσιαστικά στην προσέκλυση γενικότερου ενδιαφέροντος στα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, στην ανάδειξη του πολιτισμού και του τουρισμού εν γένει. Ο Σύλλογος, με οδηγό το μεράκι και την έμπνευση, μέσω καινοτόμων δράσεων, φεστιβάλ και εκθέσεων, φροντίζει στο μέγιστο δυνατό να διατηρηθούν τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής, εμφυτεύοντας στους νεότερους την αγάπη για τον τόπο τους και διδάσκοντας πως όλοι μαζί μπορούν να κάνουν μικρά θαύματα. Μέσα από ένα όμορφο ταξίδι στον πολιτισμό, τις θρησκευτικές λατρείες, τα ήθη, τα έθιμα και το φολκλόρ, ο Σύλλογος επικοινωνεί το φιλότιμο και τη φιλοξενία της όμορφης Πέρδικας προς όλους τους επισκέπτες, αποδεικνύοντας πως ο πολιτισμός είναι αντίσταση στην καθημερινότητα και αγάπη προς το συνάνθρωπο, αφού είναι ο μόνος που μπορεί πραγματικά να ενώσει. Έτσι επιβεβαιώνει, πως όσο συνεχίζουμε να αγαπάμε τον τόπο μας με τη δύναμη και την πλήρη επίγνωση της ομορφιάς του, όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε!
Βοηθός σκηνοθέτη - φωτογράφου: Κατερίνα Βέρμπη
Ο Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Πέρδικας με ενεργό ρόλο στην πολιτιστική διαδρομή της Πέρδικας του Δήμου Ηγουμενίτσας, δραστηριοποιείται σε κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα, ώστε με δυναμική παρουσία να συμβάλει ουσιαστικά στην προσέκλυση γενικότερου ενδιαφέροντος στα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, στην ανάδειξη του πολιτισμού και του τουρισμού εν γένει. Ο Σύλλογος, με οδηγό το μεράκι και την έμπνευση, μέσω καινοτόμων δράσεων, φεστιβάλ και εκθέσεων, φροντίζει στο μέγιστο δυνατό να διατηρηθούν τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής, εμφυτεύοντας στους νεότερους την αγάπη για τον τόπο τους και διδάσκοντας πως όλοι μαζί μπορούν να κάνουν μικρά θαύματα. Μέσα από ένα όμορφο ταξίδι στον πολιτισμό, τις θρησκευτικές λατρείες, τα ήθη, τα έθιμα και το φολκλόρ, ο Σύλλογος επικοινωνεί το φιλότιμο και τη φιλοξενία της όμορφης Πέρδικας προς όλους τους επισκέπτες, αποδεικνύοντας πως ο πολιτισμός είναι αντίσταση στην καθημερινότητα και αγάπη προς το συνάνθρωπο, αφού είναι ο μόνος που μπορεί πραγματικά να ενώσει. Έτσι επιβεβαιώνει, πως όσο συνεχίζουμε να αγαπάμε τον τόπο μας με τη δύναμη και την πλήρη επίγνωση της ομορφιάς του, όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε!
Γιώργος Παπαλεξάνδρου (Κομοτηνή)
Agora
Η Αγορά κατά την αρχαιότητα ήταν το οικονομικό, διοικητικό, κοινωνικό και πνευματικό κέντρο της πόλης. Εκτός από σημείο εμπορικών συναλλαγών ήταν ένας ανοιχτός χώρος συνάθροισης, τόπος, όπου οι πολίτες συζητούσαν για τα κοινά, ασκούσαν κριτική και φιλοσοφούσαν. Σήμερα, που η πανδημία έκανε τον κόσμο περισσότερο ψηφιακό, η Αγορά έχει μεταφερθεί στο διαδίκτυο. Μεγάλο μέρος της καθημερινότητας περνάει μέσα από μια οθόνη. Εργασία, αγορές, διασκέδαση, επικοινωνία, έκφραση ιδεών, υποστήριξη θέσεων, ενημέρωση, φλερτ, ιστορίες και stories. Η νέα ιστορική πραγματικότητα γράφεται πλέον με ψηφιακούς όρους. Σε ένα βίντεο που μοιάζει με εφαρμογή τηλεδιάσκεψης, μέσα από μια διαδικασία καταγραφής, βλέπουμε και ακούμε ανθρώπους να μιλάνε για ό,τι τους προβληματίζει.
Συμμετέχουν αλφαβητικά: Μαρία Αμπατζή, Κορίνα Απταλίδου, Νάγια Δαλακούρα, Νίκος Ζωάκης, Ιωάννης Καραγκιουλμέζης, Θεανώ Πασχάλη, Ρένα Σαμαρά-Μάινα, Ζαφείρης Τσάκος, Κική Χριστοδούλου
Συμμετέχουν αλφαβητικά: Μαρία Αμπατζή, Κορίνα Απταλίδου, Νάγια Δαλακούρα, Νίκος Ζωάκης, Ιωάννης Καραγκιουλμέζης, Θεανώ Πασχάλη, Ρένα Σαμαρά-Μάινα, Ζαφείρης Τσάκος, Κική Χριστοδούλου
Θεανώ Πασχάλη (Κομοτηνή)
Χάρτης Συναισθημάτων
Με μια γραμματική συναισθημάτων γεμίζει ένα ριζόχαρτο καλύπτοντας δρόμους, σοκάκια και σπίτια. Συναισθήματα που ξεπηδούν μέσα από χρωματιστά χαρτιά, για να ορίσουν το δρόμο προς αγαπημένα μέρη πολιτών και επισκεπτών της Κομοτηνής. Ένα αγαπημένο μέρος και τρία συναισθήματα. Αυτό ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες που ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό. Έτσι λοιπόν ένα διάφανο χαρτί τοποθετήθηκε πάνω σε έναν χάρτη της πόλης. Αυτοκόλλητα χρωματιστά μικρά χαρτιά που εύκολα ξεκολλούν και χάνουν την αρχική τους θέση συμβολίζουν το εφήμερο των διαθέσεών μας. Το πόσο εύκολα εκλείπουν ή αλλάζουν τα έντονα συναισθήματα και διαδέχεται το ένα το άλλο. Ένα συμμετοχικό έργο, που αποτυπώνει τη δύναμη των συνεργασιών αλλά και της συμμετοχής του καθένα μας σε κάτι συλλογικό. Όπως όλοι είμαστε ένα μικρό κομμάτι μιας πόλης και της καθημερινότητάς της, έτσι κι αυτό το έργο δίνει την ευκαιρία στον καθένα μας να εκφραστεί με αφορμή αυτή τη φορά για το αγαπημένο του μέρος στην Κομοτηνή.
Καλή περιδιάβαση σε σοκάκια πλακοστρωμένα με συναισθήματα!
Καλή περιδιάβαση σε σοκάκια πλακοστρωμένα με συναισθήματα!
Βάλση Πελτέκη, Ζιζή Σύρμου, Δάφνη Χαριτοπούλου, Αθηνά Χατζηφωτίου (Κομοτηνή)
Οι προσφυγικές γειτονιές της Κομοτηνής
Μέσα από φωτογραφίες προσώπων, αντικειμένων και περιοχών της Κομοτηνής, σύντομα βίντεο από τις περιοχές αυτές, αλλά και μαρτυρίες τριών προσώπων που έζησαν εκεί, ακούγεται η ιστορία του καθενός. Πώς έφτασε στην περιοχή αυτή, πώς ήταν η ζωή του παλαιότερα, πώς εξελίχθηκε, πως συνεχίζει μέχρι σήμερα.
Συνεντεύξεις: Ζιζή Σύρμου - Βάλση Πελτέκη
Φωτογραφικό υλικό: Δάφνη Χαριτοπούλου - Αθηνά Χατζηφωτίου
Σύλληψη κειμένου - Αφήγηση: Βάλση Πελτέκη
Βίντεο: Δάφνη Χαριτοπούλου
Το κείμενο της αφήγησης βασίζεται εξ ολοκλήρου στις συνεντεύξεις των κυριών Ειρήνης Κηπουρού, Ιωάννας Κουτσογιάννη και Βαλσάμως Χατζοπούλου.
Συνεντεύξεις: Ζιζή Σύρμου - Βάλση Πελτέκη
Φωτογραφικό υλικό: Δάφνη Χαριτοπούλου - Αθηνά Χατζηφωτίου
Σύλληψη κειμένου - Αφήγηση: Βάλση Πελτέκη
Βίντεο: Δάφνη Χαριτοπούλου
Το κείμενο της αφήγησης βασίζεται εξ ολοκλήρου στις συνεντεύξεις των κυριών Ειρήνης Κηπουρού, Ιωάννας Κουτσογιάννη και Βαλσάμως Χατζοπούλου.
Πολιτιστικός Σύλλογος Νεοχωρούδας "Ο Μέγας Αλέξανδρος" (Νεοχωρούδα)
Ένα κτήριο αφηγείται
Ένα χωριό από τον 17ο αιώνα, από τα παλιά χωριά της Θεσσαλονίκης, τόσο κοντά στο κέντρο αλλά κρατάει τις παραδόσεις όπως τότε. Ένα χωριό που η αγάπη των κατοίκων του, το έχει αναδείξει και το έχει κάνει γνωστό και πέρα από τα σύνορα της χώρας. Ένα χωριό που είναι πρώτο σε παραγωγή αυγών και εκτροφής πτηνών και που οι πτηνοτρόφοι του δίνουν δουλειά στους κατοίκους. Ένα χωριό που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει δυσκολίες, αλλά η φωνή του γίνεται μεγάλη, για να το ακούσουν εκείνοι που βρίσκονται σε θέσεις ισχύος. Ένα χωριό παράδειγμα προς μίμηση.
Συντελεστές: Ασημίνα Μέρμηγκα, Κατερίνα Παρασκευά, Άννα Μίντη
Αφήγηση: Δημήτρης Ζάννας, Πέτρα Σαρμή
Μοντάζ: Γιώργος Νάκης, Δημήτρης Κωνσταντός
Λήψεις με Drone: Γιώργος Νάκης
Πηγές:
Παύλος Ράπτης, Νεοχωρούδα: Ιστορία- Ήθη και έθιμα του χωριού, Θεσσαλονίκη 1982
Προσωπικό αρχείο Απόστολου Νικολάου, εκπαιδευτικού και πρώην Προέδρου Κοινότητας Νεοχωρούδας, ιδρυτή και πρώτου Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας “Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ’’
Προσωπικό αρχείο Σωτήρη Τσιούρη, ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ - Τμήμα Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος
Άννα Ραφαηλίδου, “Νεοχωρούδα στο πέρασμα του χρόνου”, Θεσσαλονίκη 2015
Πρακτικά της Κοινότητας Νεοχωρούδας για τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της.
Όλες οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας.
Συντελεστές: Ασημίνα Μέρμηγκα, Κατερίνα Παρασκευά, Άννα Μίντη
Αφήγηση: Δημήτρης Ζάννας, Πέτρα Σαρμή
Μοντάζ: Γιώργος Νάκης, Δημήτρης Κωνσταντός
Λήψεις με Drone: Γιώργος Νάκης
Πηγές:
Παύλος Ράπτης, Νεοχωρούδα: Ιστορία- Ήθη και έθιμα του χωριού, Θεσσαλονίκη 1982
Προσωπικό αρχείο Απόστολου Νικολάου, εκπαιδευτικού και πρώην Προέδρου Κοινότητας Νεοχωρούδας, ιδρυτή και πρώτου Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας “Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ’’
Προσωπικό αρχείο Σωτήρη Τσιούρη, ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ - Τμήμα Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος
Άννα Ραφαηλίδου, “Νεοχωρούδα στο πέρασμα του χρόνου”, Θεσσαλονίκη 2015
Πρακτικά της Κοινότητας Νεοχωρούδας για τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της.
Όλες οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας.
Ελισάβετ Ρέπα (Βέροια)
Αδειάζοντας το σπίτι της θείας μου
Η ιστορία μιας οικογένειας που έζησε στην παλιά πόλη της Βέροιας από την αρχή ως τα τέλη του 20ού αιώνα, μέσα από αντικείμενα του νοικοκυριού.
Στην Παλιά πόλη της Βέροιας, στη χριστιανική συνοικία της Κυριώτισσας, ένα σπίτι του 1910 με την αρχιτεκτονική της εποχής, αναπαλαιωμένο το 1990, παλεύει να επιβιώσει, ανάμεσα σε γκρεμισμένα ή μισογκρεμισμένα συνομήλικα κτίσματα που όλα βγάζουν μια βουβή κραυγή αγωνίας, μέσα σε μια ατμόσφαιρα εγκατάλειψης. Το σπίτι της γιαγιάς Μαριγούλας, χήρας με πέντε παιδιά, κτισμένο την εποχή που η Βέροια ήταν ακόμα οθωμανική επαρχία, ήτανε το καταφύγιο της οικογένειας που έζησε την απελευθέρωση της πόλης, αλλεπάλληλους πολέμους με απώλειες προσώπων, χαρές και λύπες με συγγενείς, γείτονες και φίλους. Έχω εικόνες, μυρωδιές και γεύσεις από το παλιό πέτρινο σπίτι με τα ξύλινα πατώματα που τρίζανε σε κάθε βήμα. Μπαίνοντας από την εξωτερική πόρτα με τα μεγάλα καρφιά, βρισκόσουν σε μια αυλή με βότσαλα και κροκάλες, αποθήκες γύρω γύρω με εργαλεία γεωργικά του θείου Αργύρη, τσουβάλια, αμπάρια, βαρέλια και δοχεία διαφόρων μεγεθών. Σε μια άκρη της εσωτερικής αυλής το πλυσταριό, λίγο παραπέρα η τούρκικη τουαλέτα και κάτω από τη σκάλα, ένα μεγάλο καζάνι. Ανεβαίνοντας την ξύλινη σκάλα βρισκόσουν σε ένα μεγάλο μπαλκόνι, αριστερά ήταν το μαγειρειό και τρία μικρά δωμάτια ακόμη, πάνω από την εσωτερική αυλή. Αγάπη και μεγάλη φροντίδα έζησα μέσα σ’αυτό το σπίτι, όταν η θεία Φούλα με κουβαλούσε στην πλάτη της και ανηφόριζε τα στενά σοκάκια της Κυριώτισσας. Εκεί, με περίμενε στο μικρό δωμάτιο η “μανιά”, τα στρωμένα με φλοκάτες μιντέρια και η ζεστασιά από την πράσινη πορσελάνινη ξυλόσομπα που πάνω της ψήνανε κάστανα και φλούδες από πορτοκάλι. Η θεία Παυλίνα, ακούραστη και χαμογελαστή πάντα, είχε έτοιμη την πίτα και το γάλα για να φάει το “μούτσιανο” (μικρό). Καθόμασταν και μιλούσαμε με τις ώρες, ενώ ταυτόχρονα οι θείες έπλεκαν ή κεντούσαν. Κανείς από τους τρεις θείους που γνώρισα δεν παντρεύτηκε, παρόλο που τα προικιά περίσσευαν μέσα στα μπαούλα. Σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, ο αδερφός έπρεπε να παντρέψει πρώτα τις αδελφές του κι αν περνούσε η “ηλικία γάμου", τα πράγματα δυσκόλευαν. Έτσι, έφυγαν από τη ζωή, αφήνοντας πίσω στο σπίτι, πολλά προσωπικά αντικείμενα που κουβαλάνε τη μνήμη τους. Η Φούλα (η τελευταία της οικογένειας Αργυριάδη) έκανε ό,τι μπορούσε, για να δώσει νέα πνοή στο πατρικό και να ζήσει στη γειτονιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Όμως οι συνθήκες άλλαξαν, οι κάτοικοι της συνοικίας δεν μπορούσαν να συντηρήσουν τα παραδοσιακά σπίτια τους, και η περιοχή έγινε ακατάλληλη για κατοικία. Η Φούλα δεν έκλεισε τα μάτια της στο πατρικό της, όπως επιθυμούσε. Εγώ η ανηψιά, που αδειάζω το σπίτι της θείας μου αναρωτιέμαι…
Έχω το δικαίωμα να αδειάσω το σπίτι από τις μνήμες του; Αυτή είναι η πολιτιστική κληρονομιά των δικών μου και της πόλης μου. Έχω το δικαίωμα να τη σβήσω;
Στην Παλιά πόλη της Βέροιας, στη χριστιανική συνοικία της Κυριώτισσας, ένα σπίτι του 1910 με την αρχιτεκτονική της εποχής, αναπαλαιωμένο το 1990, παλεύει να επιβιώσει, ανάμεσα σε γκρεμισμένα ή μισογκρεμισμένα συνομήλικα κτίσματα που όλα βγάζουν μια βουβή κραυγή αγωνίας, μέσα σε μια ατμόσφαιρα εγκατάλειψης. Το σπίτι της γιαγιάς Μαριγούλας, χήρας με πέντε παιδιά, κτισμένο την εποχή που η Βέροια ήταν ακόμα οθωμανική επαρχία, ήτανε το καταφύγιο της οικογένειας που έζησε την απελευθέρωση της πόλης, αλλεπάλληλους πολέμους με απώλειες προσώπων, χαρές και λύπες με συγγενείς, γείτονες και φίλους. Έχω εικόνες, μυρωδιές και γεύσεις από το παλιό πέτρινο σπίτι με τα ξύλινα πατώματα που τρίζανε σε κάθε βήμα. Μπαίνοντας από την εξωτερική πόρτα με τα μεγάλα καρφιά, βρισκόσουν σε μια αυλή με βότσαλα και κροκάλες, αποθήκες γύρω γύρω με εργαλεία γεωργικά του θείου Αργύρη, τσουβάλια, αμπάρια, βαρέλια και δοχεία διαφόρων μεγεθών. Σε μια άκρη της εσωτερικής αυλής το πλυσταριό, λίγο παραπέρα η τούρκικη τουαλέτα και κάτω από τη σκάλα, ένα μεγάλο καζάνι. Ανεβαίνοντας την ξύλινη σκάλα βρισκόσουν σε ένα μεγάλο μπαλκόνι, αριστερά ήταν το μαγειρειό και τρία μικρά δωμάτια ακόμη, πάνω από την εσωτερική αυλή. Αγάπη και μεγάλη φροντίδα έζησα μέσα σ’αυτό το σπίτι, όταν η θεία Φούλα με κουβαλούσε στην πλάτη της και ανηφόριζε τα στενά σοκάκια της Κυριώτισσας. Εκεί, με περίμενε στο μικρό δωμάτιο η “μανιά”, τα στρωμένα με φλοκάτες μιντέρια και η ζεστασιά από την πράσινη πορσελάνινη ξυλόσομπα που πάνω της ψήνανε κάστανα και φλούδες από πορτοκάλι. Η θεία Παυλίνα, ακούραστη και χαμογελαστή πάντα, είχε έτοιμη την πίτα και το γάλα για να φάει το “μούτσιανο” (μικρό). Καθόμασταν και μιλούσαμε με τις ώρες, ενώ ταυτόχρονα οι θείες έπλεκαν ή κεντούσαν. Κανείς από τους τρεις θείους που γνώρισα δεν παντρεύτηκε, παρόλο που τα προικιά περίσσευαν μέσα στα μπαούλα. Σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, ο αδερφός έπρεπε να παντρέψει πρώτα τις αδελφές του κι αν περνούσε η “ηλικία γάμου", τα πράγματα δυσκόλευαν. Έτσι, έφυγαν από τη ζωή, αφήνοντας πίσω στο σπίτι, πολλά προσωπικά αντικείμενα που κουβαλάνε τη μνήμη τους. Η Φούλα (η τελευταία της οικογένειας Αργυριάδη) έκανε ό,τι μπορούσε, για να δώσει νέα πνοή στο πατρικό και να ζήσει στη γειτονιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Όμως οι συνθήκες άλλαξαν, οι κάτοικοι της συνοικίας δεν μπορούσαν να συντηρήσουν τα παραδοσιακά σπίτια τους, και η περιοχή έγινε ακατάλληλη για κατοικία. Η Φούλα δεν έκλεισε τα μάτια της στο πατρικό της, όπως επιθυμούσε. Εγώ η ανηψιά, που αδειάζω το σπίτι της θείας μου αναρωτιέμαι…
Έχω το δικαίωμα να αδειάσω το σπίτι από τις μνήμες του; Αυτή είναι η πολιτιστική κληρονομιά των δικών μου και της πόλης μου. Έχω το δικαίωμα να τη σβήσω;
Βαλεντίνα Σωκράτους, Μαριάννα Χατζοπούλου (Αλεξανδρούπολη)
On the safe side
Συμμετοχική Performance
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΑΓΓΙΓΜΑ
ΑΠΟΣΤΑΣΗ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ
ΚΟΣΤΟΣ
ΕΠΙΛΟΓΗ
Performer: Χαρίκλεια Βουτσά (performer, χορογράφος)
Βοηθός παραγωγής: Ιωάννα Κουκουβή
Χώρος: Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, 14ης Μαΐου, 63 Αλεξανδρούπολη
Ημερομηνία: 21/11/2021
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΑΓΓΙΓΜΑ
ΑΠΟΣΤΑΣΗ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ
ΚΟΣΤΟΣ
ΕΠΙΛΟΓΗ
Performer: Χαρίκλεια Βουτσά (performer, χορογράφος)
Βοηθός παραγωγής: Ιωάννα Κουκουβή
Χώρος: Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, 14ης Μαΐου, 63 Αλεξανδρούπολη
Ημερομηνία: 21/11/2021
Κωνσταντινιά Ταυλαρίδου, Δήμητρα Κουρκουλάκη, Ντίνα Ταυλαρίδου, Σταμάτης Μανής (Σέρρες)
Χιονοχώρι Σερρών - Το πέτρινο ελληνικό χωριό
Έργο σε εξέλιξη
Χιονοχώρι, ένα ελληνικό βλάχικο χωριό που το ζωντανεύουν οι μνήμες του παρελθόντος. Βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Σερρών, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων περίπου απ' αυτήν, στις κορυφές του όρους Μενοίκιου και σε υψόμετρο 750 μέτρα. Περπατώντας στα καλντερίμια, βλέπεις ένα πέτρινο σκηνικό που δένει τόσο αρμονικά με το φυσικό στοιχείο. Τα ψηλά παραδοσιακά σπίτια που μετρούν έναν και πλέον αιώνα ζωής μοιάζουν να κρέμονται από την πλαγιά. Ένας από τους τομείς που διέπρεπαν από παλιά οι Βλάχοι του Χιονοχωρίου ήταν η τυροκομία. Οι περιγραφές για το πώς γινόταν η παραγωγή του τυριού στα χωριά τους μεταφέρουν τον αναγνώστη σε μια άλλη εποχή. Η διαδικασία ξεκινούσε όταν οι κάτοικοι του χωριού, κτηνοτρόφοι στο σύνολό τους, μάζευαν τα κοπάδια τους και μετρούσαν το γάλα που τους αναλογούσε και που θα μπορούσαν να επεξεργαστούν. Οι ίδιοι οι κάτοικοι του Χιονοχωρίου παρασκεύαζαν το τυρί όχι μόνο της οικογένειάς τους αλλά κατέβαιναν και στην πόλη και το πουλούσαν. Επάνω στο βουνό μέσα στην καλύβα τους παρήγαγαν το τυρί. Μέσα στη βλάχικη καλύβα μπορούσε κανείς να βρει σκεύη, όπως οι καρδάρες, τα καζάνια, οι κούτλες , τα χάλκινα σκεύη για γάλα και νερό, τα τουλούμια και διάφορα σκεύη για τις πυτιές του γιαουρτιού και του τυριού.
Χιονοχώρι, ένα ελληνικό βλάχικο χωριό που το ζωντανεύουν οι μνήμες του παρελθόντος. Βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Σερρών, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων περίπου απ' αυτήν, στις κορυφές του όρους Μενοίκιου και σε υψόμετρο 750 μέτρα. Περπατώντας στα καλντερίμια, βλέπεις ένα πέτρινο σκηνικό που δένει τόσο αρμονικά με το φυσικό στοιχείο. Τα ψηλά παραδοσιακά σπίτια που μετρούν έναν και πλέον αιώνα ζωής μοιάζουν να κρέμονται από την πλαγιά. Ένας από τους τομείς που διέπρεπαν από παλιά οι Βλάχοι του Χιονοχωρίου ήταν η τυροκομία. Οι περιγραφές για το πώς γινόταν η παραγωγή του τυριού στα χωριά τους μεταφέρουν τον αναγνώστη σε μια άλλη εποχή. Η διαδικασία ξεκινούσε όταν οι κάτοικοι του χωριού, κτηνοτρόφοι στο σύνολό τους, μάζευαν τα κοπάδια τους και μετρούσαν το γάλα που τους αναλογούσε και που θα μπορούσαν να επεξεργαστούν. Οι ίδιοι οι κάτοικοι του Χιονοχωρίου παρασκεύαζαν το τυρί όχι μόνο της οικογένειάς τους αλλά κατέβαιναν και στην πόλη και το πουλούσαν. Επάνω στο βουνό μέσα στην καλύβα τους παρήγαγαν το τυρί. Μέσα στη βλάχικη καλύβα μπορούσε κανείς να βρει σκεύη, όπως οι καρδάρες, τα καζάνια, οι κούτλες , τα χάλκινα σκεύη για γάλα και νερό, τα τουλούμια και διάφορα σκεύη για τις πυτιές του γιαουρτιού και του τυριού.
Θεοπούλα Μωραΐτη-Τερζή (Κομοτηνή)
Οδοιπορικό Μνήμης Προσφυγιάς
Podcast, 3' 30''
Μία προγονική ιστορία εγκατάλειψης τόπου-εστιών, και μεταφορά μιας εικόνας κειμηλίου.
Μία προγονική ιστορία εγκατάλειψης τόπου-εστιών, και μεταφορά μιας εικόνας κειμηλίου.
Βασιλεία Τσάκλη (Θεσσαλονίκη)
Η ουσία του αιώνα μας
Ποιητικό κολάζ (έργο σε εξέλιξη)
Ένα συμμετοχικό ποιητικό κολάζ από έννοιες, λέξεις, ουσίες που μας χαρακτηρίζουν και είναι η Ουσία του αιώνα που διανύουμε.
Ένα συμμετοχικό ποιητικό κολάζ από έννοιες, λέξεις, ουσίες που μας χαρακτηρίζουν και είναι η Ουσία του αιώνα που διανύουμε.
Δάφνη Φράγκου (Πέρδικα Θεσπρωτίας)
Στράτες και μονοπάτια να μην τα φοβηθείς
Την Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2021, μεσημεροαπόγευμα, η Δάφνη Φράγκου, η Νικολέττα Αναστασίου και ο Δημήτρης Μυλωνάς κατηφόρισαν στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου, δίπλα στο ποτάμι Παραμυθιώτης, στην Πέρδικα Θεσπρωτίας. Εκεί, προσπάθησαν να ενώσουν την ομορφιά και την ποίηση της Μητέρας Φύσης με τα ανθρώπινα έργα.
Φωνή: Νικολέττα Αναστασίου
Βοήθεια: Δημήτρης Μυλωνάς
Φωνή: Νικολέττα Αναστασίου
Βοήθεια: Δημήτρης Μυλωνάς
